شبههای در اینستاگرام و به صورت تمسخر در حال پخش شدن است، به این مضمون که حضرت ابراهیم به کافران گفت که آیا خدایانی را میپرستید که نمیتوانند حرف بزنند؟ و سپس در اینستاگرام از روی تمسخر از قول کافران میگویند: ای ابراهیم، مگر خدای خودت میتواند حرف بزند یا چیزی بخورد؟ جواب اینها را چگونه باید داد؟
«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ»(لقمان، ۶)
ترجمه: و بعضى از مردم سخنان بیهوده را مىخرند (مشتری حرف مفت هستند) تا مردم را از روى نادانى، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهى را به استهزا گیرند؛ براى آنان عذابى خوارکننده است!
اصول پاسخگویی:
هرگز مترصد نباشید که حتماً به هر حرف مفتی که معاندان در فضای مجازی یا … فرافکنی میکنند، پاسخ دهید! همیشه دنبال این نباشید ببینید کافران و جاهلان چه میگویند و شما به آنها پاسخ بدهید، آن هم یک پاسخ مستدل و محکم! آنها خود پاسخ را به خوبی میدانند و اصلاً دنبال پاسخ نیستند! لذا اگر چنین کنید، در واقع بازی خوردهاید و همیشه در حالت دفاعی و منفعل قرار میگیرید؛ و اصل مسخره کردن همین است، که سخنی جاهلانه بگویند و شما نیز به تکاپو بیفتید که پاسخ دهید. پاسخ هم که بدهید، یک جمله جاهلانهی دیگری خواهند گفت. لذا خداوند که کتاب خلقت و کتاب وحی را به روی ما گشوده و این همه دلیل و بینه برای توحید و نبوت اقامه نموده، نسبت به برخورد با جاهلان (بیخردان، نه نادانان) میفرماید:
«وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» (الفرقان، ۶۳)
ترجمه: بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانى هستند که با آرامش و بىتکبّر بر زمین راه مىروند؛ و هنگامى که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مىگویند (یعنی با بىاعتنایى و بزرگوارى از آنها مىگذرند).
بنابراین، آنها و سر و صداهایشان را رها کنید. خداوند متعال، حتی به پیامبرش که مأمور به تعلیم، رشد و هدایت بندگانش فرستاده شده بود، فرمود: «وَذَرْنِی وَالْمُکَذِّبِینَ أُولِی النَّعْمَهِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِیلًا – و مرا با تکذیب کنندگان صاحب نعمت (کمی توانگر شده) واگذار، و آنها را کمى مهلت ده / المزمل، ۱۱»، یعنی: آنها را به من حواله بده، خودم پاسخ آنها را در دنیا و آخرت میدهم.
پاسخ شما:
●- اما، جهت اطلاع و معلومات خودتان [نه بازی خوردن و پاسخ به آنان] به نکات ذیل دقت نمایید:
الف – بیتردید انسان عاقل باید کسی را بپرستد، بخواند و حاجتش را به درگاهش ببرد که میتواند بشنود، پاسخ دهد، اجابت کند و قدرت لایزال، علیم و حکیم میباشد؛ و بدیهی است او به جز خالق عالم هستی کسی نیست. لذا خداوند متعال خود استدلال نموده و متذکر میشود که:
«وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَهً لَا یَخْلُقُونَ شَیْئًا وَهُمْ یُخْلَقُونَ وَلَا یَمْلِکُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا یَمْلِکُونَ مَوْتًا وَلَا حَیَاهً وَلَا نُشُورًا» (الفرقان، ۳)
ترجمه: و به جاى خدا معبودهایى گرفتند که چیزى را نمىآفرینند و خود آفریده مىشوند و براى خودشان [نیز] مالک زیان و سودى نیستند، و تسلّطى بر مرگ و حیات و برانگیختن پس از مرگ ندارند.
حضرت ابراهیم علیه السلام نیز همین استدلال را آورد و به عمویش گفت: « لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا یَسْمَعُ وَلَا یُبْصِرُ وَلَا یُغْنِی عَنْکَ شَیْئًا – چرا چیزى را میپرستی که نمىشنود و نمىبیند و از تو چیزى را دور نمىکند؟! / مریم علیها السلام، ۳۶»
●- اما خداوند سبحان، هم زنده است «هُوَ الْحَیُّ» – هم زندگی و مرگ را او خلق کرده است «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاهَ» – هم میشنود و علیم است «إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ» – هم میبیند «إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ» – و هم نزدیک است، پاسخ میدهد و اجابت مینماید: «إِنَّ رَبِّی قَرِیبٌ مُجِیبٌ».
ب – بحث از خوردن نیامده است، اینها در اینستا یا …، خودشان به خودشان آیه نازل میکنند و سپس به آن میتازند! حضرت ابراهیم علیه السلام به آنها نفرمود که «خدای شما چیزی نمیخورد» تا آنها متقابلاً بگویند: «خدای تو هم نمیخورد». چه بسا کفار و مشرکان، خدایانی را میپرسیدند و میپرستند که اتفاقاً خیلی هم پُرخور هستند. مانند کسانی که طواغیت و فراعنهی زمان خود را میپرستند و یا کسانی که گاو، گوساله و … را میپرستند.
ج – اما بحث “کلام” متفاوت است. خدایان آنها، یا بیجان هستند و اصلاً گوش، زبان و کلام ندارند، با جاندارند، گوش دارند، ولی فقط اصوات را دریافت میکنند و از حال پرستندگان خود خبر ندارند و اگر احیاناً مطلبی را نیز درک کنند؛ زبان دارند، اما فقط حرف مُفت میزنند، و قدرت رهنمود، پاسخگویی و اجابت ندارند، چه این خدایان دروغین از نوع انسان باشند و یا حیوان؛ چنان که فرمود:
«إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ وَلَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ» (فاطر، ۱۴)
ترجمه: اگر آنها را بخوانید صداى شما را نمى شنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمىگویند؛ و روز قیامت، شرک (و پرستش) شما را منکر مىشوند، و هیچ کس مانند (خداوند آگاه و) خبیر تو را (از حقایق) با خبر نمىسازد!
کلام الله:
اما، مقولهی کلام، با خوردن، آشامیدن و یا حتی شنیدن و … متفاوت است. خداوند سبحان، هم علیم و حکیم است – هم سمیع و بصیر است – هم خبیر (با خبر از احوال مخلوقات خود) میباشد و هم “کلام” دارد؛ منتهی مانند مخلوقاتش، با ابزاری چون دست و پا، چشم، گوش و زبان کار نمیکند، او از این نیازها و توصیفات “سبحان” است. بلکه او کلام را خلق میکند و به سمع مخاطبش میرساند و یا به قلب او وحی مینماید، چنان که به تمامی انبیاء و رسولانش وحی فرستاد و با حضرت موسی علیه السلام تکلم نمود.
«قَالَ یَا مُوسَى إِنِّی اصْطَفَیْتُکَ عَلَى النَّاسِ بِرِسَالَاتِی وَبِکَلَامِی فَخُذْ مَا آتَیْتُکَ وَکُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ» (الأعراف، ۱۴۴)
ترجمه: (خداوند) فرمود: «اى موسى! من تو را با رسالتهاى خویش، و با سخن گفتنم (با تو)، بر مردم برترى دادم و برگزیدم؛ پس آنچه را به تو دادهام بگیر و از شکرگزاران باش!»
●- حتی چنین نیست که فقط بندگان مؤمن، کلام خدا را بشنوند، بلکه همگان و حتی کفار نیز میشنوند، اما از روی عناد و لجاج، ایمان نمیآورند و کفر میورزند:
«أَفَتَطْمَعُونَ أَنْ یُؤْمِنُوا لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ» (البقره، ۷۵)
ترجمه: آیا انتظار دارید به (آئین) شما ایمان بیاورند، با اینکه عدهاى از آنان، سخنان خدا را مىشنیدند و پس از فهمیدن، آن را تحریف مىکردند، در حالى که علم و اطلاع داشتند؟!
●- خداوند سبحان، در قیامت نیز با تمامی بندگانش سخن میفرماید، اما چون کلام او حتی اگر توبیخی باشد، رحمت و تزکیه است، پس از پایان محاکمات، با اهل جهنم، که در دنیا کلام او را نشنیدند و یا کتمان کردند و یا به مسخره گرفتند، قهر میکند و دیگر با آنان سخن نمیفرماید:
«إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَلَا یُزَکِّیهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ» (البقره، ۱۷۴)
ترجمه: کسانى که کتمان مىکنند آنچه را خدا از کتاب نازل کرده، و آن را به بهاى کمى مىفروشند، آنها جز آتش چیزى نمىخورند؛ (و هدایا و اموالى که از این رهگذر به دست مىآورند، در حقیقت آتش سوزانى است که به وجود خود میریزند) و خداوند، روز قیامت، با آنها سخن نمىگوید؛ و آنان را پاکیزه نمىگرداند؛ و براى آنها عذاب دردناکى است.
●- بنابراین، حتی همین کسانی که در اینستا یا سایر شبکههای اجتماعی و …، مردم را به کفر و شرک دعوت میکنند، حق را انکار و تکذیب میکنند، دین را مسخره میکنند و …، به خوبی کلام خدا شنیده و میشوند، اما خودشان را به کَری و نافهمی میزنند:
«وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا وَلَّى مُسْتَکْبِرًا کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْهَا کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ» (لقمان، ۷)
ترجمه: و هنگامى که آیات ما بر او خوانده مىشود، مستکبرانه روى برمى گرداند، گویى آن را نشنیده است؛ گویى اصلاً گوشهایش سنگین است! او را به عذابى دردناک بشارت ده!
—-
«أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ یَسْمَعُونَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَکِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ» (الحج، ۴۶)
ترجمه: آیا آنان در زمین سیر نکردند، تا دلهایى داشته باشند که حقیقت را با آن درک کنند؛ یا گوشهاى شنوایى که با آن (نداى حق را) بشنوند؟! چرا که چشمهاى ظاهر نابینا نمىشود، بلکه دلهایى که در سینههاست کور مىشود.
ثبت دیدگاه